مهم ترین و متداول ترین بیماری های قابل انتقال بین حیوان و انسان در كشور ما هاری ، كیست هیداتیك ، تب مالت ، سیاه زخم و ... است كه می توان به آنها اشاره كرد. البته بیماری هایی همچون جنون گاوی ، تب کریمه کنگو و آنفلوآنزای پرندگان را نیز نباید نادیده بگیریم ، چرا كه خطر ورود و شیوع آنها همواره ما را تهدید می كند.

تا كنون 850 بیماری قابل انتقال بین حیوان و انسان شناسایی شده است . تعجب نكنید این رقمی است كه مطمئناً در سال های بعد بیشتر و بیشتر خواهد شد.

با توجه به اهمیت این بیماری ها، اطلاع رسانی و ارتقای سطح آگاهی جامعه در این زمینه از اهمیت ویژه ای برخوردار است . اغلب كارشناسان و متخصصان دامپزشكی با بیان این مطلب كه هر روز بر تعداد افرادی كه به نگهداری حیوانات خانگی رو می آورند، اضافه می شود، تأكید می كنند: در تمام جوامع مهم ترین مشكلی كه در این زمینه مطرح می شود، مسئله ی بیماری های مشترك بین حیوان و انسان است .


مهم ترین بیماری های قابل انتقال از حیوان به انسان در كشور ما عبارتند از:

* هاری :

بسیاری از مردم بر این باورند كه انسان تنها از طریق گاز گرفتن سگ هار به بیماری هاری مبتلا می شود، در حالی كه گاز گرفتن حیواناتی همچون گربه ، خفاش ، موش و گرگ نیز می تواند منجر به هاری شود. به تازگی در شمال ایران راكون های زیادی مشاهده شده اند كه از طریق كشورهای همسایه ی شمالی وارد جنگل های ایران شده اند و خود اینها به عنوان یك مخزن هاری به حساب می آیند.

در مورد هاری بهترین راه پیشگیری واكسیناسیون حیوانات خانگی است . البته در سال های اخیر برای واكسینه كردن حیوانات وحشی مانند سگ های ولگرد كه به صورت دسته جمعی در اطراف شهرها دیده می شوند نیز اقداماتی صورت گرفته است . به هر حال اگر انسانی توسط حیوانی مشكوك گاز گرفته شد، باید بلافاصله از سرم ضد هاری استفاده شود و به یاد داشته باشید كه تزریق به موقع این سرم می تواند از مرگ فرد جلوگیری كند.

* كیست هیداتیك :

ایجاد كیست هیداتیك در اثر ورود تخم های انگل اكینوكوكوس (موجود در مدفوع سگ ) به دستگاه گوارش انسان صورت می گیرد. این كیست ها بسته به اینكه در ریه ، كبد، مغز یا هر بافت دیگری ایجاد شده باشند، قادر به بروز عوارض مختلفی هستند و برای برداشتن آنها نیاز به عمل جراحی است .
درمان ضد انگل دوره ای حیوان خانگی (سگ )، رعایت بهداشت فردی و نیز ضدعفونی كردن سبزیجات مصرفی از موارد پیشگیری است .


* توكسوپلاسموز(toxoplasmosis) :

انگل خونی توكسوپلاسموز در اكثر گربه های ولگرد مشاهده می شود و در صورت خارج شدن گربه ی خانگی از منزل و معاشرت با گربه های ولگرد احتمال آلوده شدن آن بسیار است . چنین گربه ای باید به صورت دوره ای تحت درمان باشد. اگر چه در انسان عوارض آن خفیف است ، ولی در خانم های باردار می تواند منجر به سقط جنین شود.

* بیماری خراش پنجه ی گربه :

به طور معمول، زیر ناخن گربه یك سری میكروب وجود دارد كه در صورت چنگ زدن گربه، این میکروب ها از طریق خراش وارد بدن شده و باعث بروز این بیماری می شوند. دراین بیماری انسان تا 3 روز متوالی تب می كند و گاهی نیز دچار تهوع و سردرد می شود.

* سل و تب مالت:

سل و تب مالت(بروسلوز) دو بیماری خطرناك و از جمله بیماری هایی هستند كه برای سازمان دامپزشكی در صدر مهار بیماری ها قرار گرفته اند. این بیماری ها از طریق دام آلوده (خصوصاً گاو و گوسفند) به انسان منتقل می شوند.


قابلیت انتقال از انسان به انسان (در انواع مختلف ) را دارد و باکتری بروسلا باعث ایجاد تب مالت در انسان می شود.
واكسینه كردن دام ها علیه این دو بیماری یك طرح ملی است . استفاده از شیر و لبنیات پاستوریزه مهم ترین راه پیشگیری است . اما اگر در جایی ناگریز به استفاده از شیر غیر پاستوریزه باشیم ، عمل جوشاندن دقیق شیر كمك زیادی به ما خواهد كرد. فراموش نكنید در فصل تابستان موارد ابتلا به تب مالت بر اثر مصرف بستنی های غیرپاستوریزه ، افزایش می یابد.

* تب طوطی :

تب طوطی نوعی بیماری است كه از طریق پرندگان گروه منقار طوطی ها به انسان منتقل می شود. البته دیگر پرندگان نیز در صورت ابتلا به تب روده (به خصوص در تابستان )، با دفع باكتری "سالمونلا" از طریق مدفوع می توانند موجب به خطر افتادن سلامتی انسان ها، خصوصا افراد ضعیف و بچه ها شوند.

خوشبختانه این بیماری درمان پذیر است و بیشتر در اثر عدم رعایت بهداشت در اماكنی همچون رستوران ها به انسان منتقل می شود.

* طاعون و انواع بیماری های انگلی :

موش ها، عوامل باكتریایی و انگلی بسیاری را به انسان منتقل می كنند و باعث ایجاد بیماری های بعضاً كشنده می شوند و تنها كشتار دسته جمعی این حیوانات به پیشگیری از این بیماری ها كمك می كند.
از زمان قدیم انسان هر جا مواد غذایی را نگهداری می كرد، همواره با موش ها درگیر بوده است . هرگاه ادرار و مدفوع آلوده ی موش با مواد غذایی مورد استفاده ی انسان تماس پیدا كند، موجب ابتلا شخص به بیماری های مختلف می شود

البته در نظر داشته باشید که با انجام واکسیناسیون و زیر نظر بودن حیوان توسط دامپزشک انتشار این بیماری ها حتی به صفر هم میرسد.